NGHỆ THUẬT GIAO TIẾP (P2): TẠI SAO
ẤN TƯỢNG ĐẦU TIÊN VỀ BẠN LẠI QUAN TRỌNG?

Bạn tự tin đi phỏng vấn xin việc và cảm giác như bạn đã thành công. Nhưng bạn cứ mãi nhìn vào điện thoại và mong đợi một cuộc gọi không bao giờ đến.

Bạn gặp một chàng trai trong bữa tiệc mà bạn cảm thấy có nhiều điểm chung và các bạn có thể trở thành bạn tốt. Nhưng vào cuối buổi, các bạn lại không trao đổi thông tin để có thể liên lạc lại với nhau.

Những tình huống này đã bao giờ xảy ra với bạn chưa? Từ phía bạn, bạn cảm thấy như sự tương tác với người khác diễn ra rất tốt đẹp, nhưng có vẻ như người kia không cảm thấy sự kết nối tương tự. Thật khó hiểu và bực bội đúng không.

Chúng mình cũng đã có một bài viết liên quan về cách để bạn tạo được những ấn tượng thật tốt từ cuộc giao tiếp đầu tiên. Nhưng hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu sâu hơn về tổng thể ấn tượng đầu tiên là gì và thảo luận lý do tại sao việc nắm vững nghệ thuật tạo ấn tượng tốt không chỉ quan trọng đối với thành công về mặt lãng mạn, nghề nghiệp và xã hội, mà còn có thể giúp bạn đáng tin hơn với người khác.

Từ nhân viên thu ngân đến người mà bạn chào ở phòng tập thể dục, mỗi ngày của bạn đều có những lần đầu tiếp xúc với người khác, nó xảy ra thường xuyên đến nỗi bạn thậm chí có thể không thực sự để ý đến những cuộc gặp gỡ này. Nhưng mỗi tương tác đều mang theo khả năng – mỗi người bạn gặp đều là một người bạn, người yêu hoặc khách hàng mới tiềm năng.

Việc biến mỗi người mà bạn gặp trở thành một phần trải nghiệm vui vẻ trong đời là một nhiệm vụ khó khăn. Đến với , bạn sẽ học được cách tạo ấn tượng đầu tiên khó quên trong lòng người khác và biến giao tiếp trở thành công cụ giúp ích trong công việc giúp và đời sống hằng ngày của bạn.

Liệu những khả năng này có biến thành điều gì đó thường xuyên hơn hay không phụ thuộc vào ấn tượng đầu tiên mà bạn tạo ra – vào việc liệu bạn có thể  cho người đó muốn tìm hiểu bạn nhiều hơn hay không.

Bạn có thể chưa bao giờ nghĩ nhiều về ấn tượng đầu tiên của mình. Có thể bạn nghĩ rằng thay đổi bản thân sẽ mang ý nghĩa giả tạo, hoặc dù sao thì việc đánh giá một ai đó là hời hợt và không chính xác.

Tầm quan trọng không thể xóa nhòa của ấn tượng đầu tiên

Trong cả cuộc đời, bạn đã từng nghe nói rằng ấn tượng đầu tiên là rất quan trọng và bạn không bao giờ có cơ hội thứ hai để tạo ra ấn tượng đó. Nhưng có lẽ ít người nhận ra những lời nói đó đúng như thế nào.

Khi bạn mới gặp một ai đó, bộ não của họ sẽ hình thành ấn tượng về bạn chỉ trong một phần mười giây! Trong vòng 60 giây, nó sẽ xử lý hàng chục nghìn tín hiệu thị giác, vị giác và xúc giác về bạn là ai, bạn như thế nào và họ có muốn biết về bạn nhiều hơn hay không. Các tín hiệu này được cân nhắc trong các trung tâm cảm xúc nguyên thủy của não bộ, ngay lập tức đưa ra đánh giá nội tâm – một cảm giác trực quan về việc bạn có phải là mối đe dọa tiềm tàng hay là có lợi với họ. Điều này có nghĩa là mọi người đã quyết định bạn là người như thế nào trước khi bạn nói bất cứ điều gì ngoài phần giới thiệu ban đầu.

Ấn tượng đầu tiên được ghi lại không chỉ nhanh chóng mà còn kéo dài một cách đáng kinh ngạc. Vì cái được gọi là “hiệu ứng ưu tiên”, mọi người có xu hướng nghiêng nhiều hơn về những điều đầu tiên họ tìm hiểu được về một người nào đó, hơn là thông tin họ biết được sau đó. Ấn tượng ban đầu mà bạn tạo ra như một ống kính mà qua đó người mới quen sẽ quan sát bạn, nhưng để tìm kiếm những đặc điểm tương tự với kết luận ban đầu của họ và phần lớn bỏ qua những điều mâu thuẫn với nó. Một khi bạn đã tạo ấn tượng ban đầu trong tâm trí ai đó, phần còn lại của mối quan hệ có xu hướng đi theo con đường có sẵn của nó, ảnh hưởng đến mọi suy nghĩ trong tương lai của họ về bạn.

Điều này có nghĩa là bạn hẹn hoặc người phỏng vấn bạn có thể sẽ quyết định xem họ có thích bạn hay không trong vài phút gặp gỡ với bạn, và sau đó dành phần còn lại của ngày/cuộc phỏng vấn chỉ để xác nhận điều đó.

Thực tế, nghiên cứu đã chỉ ra rằng có thể mất đến sáu tháng tiếp xúc thường xuyên với ai đó để thay đổi ấn tượng ban đầu của họ và lăng kính khi nhìn bạn. Điều này buộc bạn phải nghiêm túc nhìn nhận những trường hợp bạn phải tương tác lại (ví dụ: tại nơi làm việc), nếu không bạn sẽ không có cơ hội để thay đổi lăng kính đó. Thật vậy, trong thời đại mà công nghệ có thể phóng một chiếc tên lửa lên trời chỉ bằng một cái ấn nhẹ, thì việc bạn không bao giờ có cơ hội thứ hai để tạo ấn tượng đầu tiên chưa bao giờ đúng hơn thế.

Độ chính xác đáng ngạc nhiên của những ấn tượng đầu tiên

Có vẻ như không công bằng khi mọi người khẳng định một cách chắc nịch những đánh giá về bạn trong một thời gian ngắn như vậy và bạn nghĩ rằng những ấn tượng đầu này nhất định là sai lầm. Tuy nhiên, hàng chục nghiên cứu đã chỉ ra rằng ấn tượng đầu tiên thực sự có độ chính xác cao trong việc đánh giá tính cách và khả năng của một người. Hóa ra bạn thực sự có thể đánh giá một cuốn sách qua bìa của nó.

Một số nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng về mặt di truyền, chúng ta có thể đã tiến hóa để thể hiện tính cách của mình trên khuôn mặt. Hoặc có thể là khi thực hiện lặp đi lặp lại một số biểu cảm nhất định, chúng đã khắc sâu thành hình ảnh của chúng ta. Những người tốt bụng thì sẽ có khuôn mặt tử tế; những người đáng ghét thì có khuôn mặt gợi đòn. Tâm trạng và tính cách của chúng ta cũng luôn được dịch sang ngôn ngữ cơ thể – cách chúng ta đi đứng, ứng xử và giữ gìn bản thân nói lên rất nhiều về chúng ta là ai và chúng ta như thế nào.

Điều này có nghĩa là những ấn tượng đầu tiên không phải là quá hời hợt để đánh giá một người và việc thay đổi của bạn nên bắt đầu từ những giá trị bên trong chứ không phải từ những hành vi bên ngoài.

Nền tảng của ấn tượng đầu tiên bắt đầu từ bên trong

Các nhà nghiên cứu xã hội gần như đồng ý về những phẩm chất mà mọi người đánh giá cao và tìm kiếm ở những người mới quen như: ấm áp, tự tin, đáng tin cậy, tốt bụng và hấp dẫn; khiến họ cảm thấy thoải mái, thú vị và được trân trọng. Về cơ bản, mọi người thích những người có vẻ sẽ mang lại lợi ích cho xã hội hơn là gánh nặng, một người có thứ gì đó để cung cấp – không chỉ là nguồn lực tiền tệ, mà còn là nhiều loại nguồn lực khác nhau.

Các tác giả của cuốn sách First Impressions giải thích rằng mọi người đang tìm kiếm những người đến mang theo 4 món quà xã hội: sự trân trọng – kết nối – thăng tiến – rõ ràng. Tức là những người có thể làm cho người khác cảm thấy được hiểu, được trân trọng và mở rộng tâm trí với những quan điểm mới; khiến họ cảm thấy hài lòng về bản thân và làm phong phú thêm cuộc sống.

Mặt khác, bạn sẽ có xu hướng tránh những người buồn tẻ, trống rỗng, thu mình, bất an và thiếu thốn vì phần chênh lệch quá lớn giữa năng lượng bạn dành cho họ và những gì bạn nhận được.

Sự thật thì có vẻ lạnh lùng, nhưng bạn thật sự bị thu hút bởi những kiểu người nào? Những người sẽ thêm sắc màu vào cuộc sống của bạn và giúp đưa bạn đến gần hơn với mục tiêu của mình, hay những người mà bạn cảm thấy sẽ hút sức sống của bạn và khiến bạn đi chệch hướng? Đây là điều tự nhiên khi con người tìm kiếm đồng minh để hỗ trợ và làm phong phú hành trình của mình.

Rất khó để một người có thể giả bộ mang những phẩm chất như sự ấm áp, kiến ​​thức và trung thực. Một số có thể làm như vậy, nhưng thường những người mà họ đã qua mặt sau này sẽ phát hiện, “Tôi có thể biết ngay từ đầu là có điều gì đó không ổn ở anh ấy, nhưng tôi đã bỏ qua cảm giác đó.”

Cũng rất khó để thể hiện sự quan tâm đến mọi người, nếu bạn chưa thực lòng tò mò về người khác. Sự tự tin giả tạo cũng có thể nhanh chóng bị phát hiện. Tính cách của bạn có thể nói giống như một vầng hào quang có thể sờ thấy được xung quanh bạn; ngay cả khi bạn không nhận ra nó, mọi người có thể cảm nhận được ngay khi bạn bước vào một căn phòng.

Vì vậy, nếu bạn nghiêm túc về việc cải thiện ấn tượng bên ngoài, bạn phải bắt đầu bằng cách định hình các giá trị bên trong của mình. Thay đổi tính cách tốt hơn, mở rộng tâm trí của bạn, đồng cảm hơn và tự tin làm chủ.

Nếu bạn đã từng ngạc nhiên về sự thay đổi trong phong thái và hình ảnh của một ai đó khi họ ở trong một hoàn cảnh tồi tệ so với khi sống trong một môi trường tốt, bạn sẽ nhận ra những thay đổi bên trong của một người có thể tạo ra sự khác biệt đến nhường nào đến ngoại hình của họ.

Nâng cao cơ hội “bộc lộ” các phẩm chất tốt nhất của bạn

Nên đối với bạn – là những gì bạn nói (trò chuyện) và cách bạn hành động (ngôn ngữ cơ thể) – cũng rất quan trọng.

Bạn có tính cách tốt và ấm áp, nhưng nhiều khi hành động và cách trò chuyện của bạn vô tình tạo ra rào cản để mọi người tiếp cận và đánh giá cao những phẩm chất này.

Không chỉ thông tin đầu tiên về bạn mà mọi người thu thập được có sức ảnh hưởng lớn hơn so với thông tin họ thu thập sau đó, thông tin tiêu cực thậm chí còn nổi bật hơn. Bạn chỉ cần làm hoặc nói một điều gây khó chịu thôi thì bạn đã tạo ra một ấn tượng kém trong mắt người khác và có thể sẽ mất nhiều tháng để thay đổi ấn tượng xấu đó về mình (nếu bạn có được cơ hội).

Không chỉ những điều tiêu cực làm xấu đi hình ảnh của bạn trong mắt người khác mà dù cho bạn có tính cách tốt đẹp nhưng lại không biết cách phát huy thì cũng sẽ mang lại những trải nghiệm tương tự với người khác.

Ví dụ, bạn có thể cảm thấy rằng bạn rất cởi mở và tò mò về mọi người, nhưng bạn chưa học được cách đặt những câu hỏi hợp lý cho người khác thì có lẽ họ sẽ không nhìn nhận bạn là một người tò mò và cởi mở đâu.

Hoặc bạn có thể là một người có trái tim nhân hậu, nhưng nếu bạn không cười nhiều mà lại còn khoanh tay đứng cách xa mọi người thì họ sẽ không có cơ hội khám phá tính cách ấm áp của bạn, mà thay vào đó nghĩ bạn lạnh lùng và xa cách.

Do đó, làm chủ cơ chế tạo ấn tượng tích cực ban đầu không phải là che giấu tính cách thực hay ép bạn trở thành một người không phải mình. Mà mục tiêu của việc cải thiện cách nói chuyện và ngôn ngữ cơ thể này chỉ đơn giản là làm cho những hành vi bên ngoài trở nên phù hợp và hỗ trợ hơn, thay vì mâu thuẫn với bản chất thật của bạn. Làm như vậy giúp bạn bộc lộ và thể hiện những phẩm chất tốt nhất của mình, đồng thời cho phép người khác tiếp cận nhiều hơn với chúng.

Bìa sách đúng chỉ là hình thức bên ngoài, nhưng có bìa sách đẹp sẽ thu hút mọi người và khiến cho họ muốn “mở” bạn ra.

Kết luận

Mặc dù việc quan tâm đến ấn tượng đầu tiên thường bị coi là giả tạo, nhưng hy vọng rằng bạn sẽ thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng thực sự của nó. Ấn tượng đầu tiên không chỉ được tạo ra một cách nhanh chóng, khó thay đổi và có độ chính xác cao, mà phần lớn chúng còn dựa trên con người thật của bạn.

Tập trung vào ấn tượng đầu tiên của bạn trong lòng người khác không có nghĩa là bạn giả tạo, mà là bạn cải thiện yếu tố bên trong của bạn trước, và sau đó học cách thể hiện con người thật của bạn dưới góc nhìn tốt nhất có thể – thoát khỏi cách cư xử rập khuôn để tạo ra một bản mẫu của mình và thể hiện con người bạn chính xác hơn khi cư xử theo cách tin tưởng vào cảm xúc và giá trị thực của bạn.

Lợi ích khi nắm vững nghệ thuật tạo ấn tượng đầu tiên là nó giúp bạn kiểm soát các tương tác của mình – giúp người khác nhìn nhận bạn như bạn mong muốn. Bạn sẽ có khả năng thay đổi cách mọi người phản ứng với bạn và nhận được nhiều niềm vui hơn từ những tương tác hàng ngày.

Điều này không có nghĩa là bạn có thể kiểm soát hoàn toàn kết quả của những cuộc gặp gỡ này. Ngay cả khi bạn tạo được ấn tượng tích cực đầu tiên, đôi khi bạn lại không hợp với người đó. Và điều này không sao cả. Bạn có thể không dành cho tất cả mọi người, và bất kỳ ai khác cũng vậy. Nhưng khi bạn biết rằng bạn đã đem lại ấn tượng tốt nhất và truyền tải chính xác tính cách của bạn, bạn sẽ không cần phải lo lắng nếu việc kết bạn mới thất bại và tự hỏi nếu như được làm lại mình sẽ làm gì. Chỉ là bạn và người đó không hợp với nhau mà thôi.

Bây giờ bạn đã hiểu tại sao ấn tượng đầu tiên lại quan trọng đến vậy, có lẽ bạn sẽ tự hỏi điều gì sẽ tạo nên ấn tượng tốt. Vậy hãy đón đọc bài tiếp theo nhé, 9soul chúng mình sẽ đăng tải một bài viết thực tế về những yếu tố quan trọng nhất trong việc tạo ấn tượng đầu tiên.

Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này! Cùng 9soul tìm hiểu nhiều kiến thức hay và thú vị hơn nữa thông qua các bài viết Nuôi dưỡng tâm hồn nhé! Xem các video chữa lành tâm hồn tại 9show

Bạn muốn hiểu thêm về kỹ năng giao tiếp hiệu quả? Tham khảo ngay Khóa học Public Speaking – Thuyết phục và Cảm xúc để được hướng dẫn cụ thể bởi những Người đồng hành là giảng viên có nhiều kinh nghiệm.

Bài viết tham khảo tại: Why Your First Impression Matters – Brett và Kate McKay